27 maj 2015

Szklarska Poręba-Czciciele Światła

  
     Wyobraź sobie sytuację, że wędrujesz palcem po mapie i trafisz na bazgroł oznaczający cmentarz. Mieszkasz blisko a ten turystyczny szczegół jakoś umknął. Szukasz głębiej i internet Cię nie zawodzi, podsyła stronę...Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji. Z każdą chwilą robi się ciekawiej i pojawiają się wywiady, historie (te prawdziwe i te całkiem  naciągane), pojedyncze zdjęcia, analizy prawne.
       Do  MAiC dotarła chęć zarejestrowania kultu Wyznawców Słońca jako związku wyznaniowego, do dokumentów dołączona była m.in. lista 100 wyznawców z podpisami. Aktywiści powoływali  się  na występujący niegdyś  kult solarny, którego pozostałością jest znajdujący w Szklarskiej Porębie cmentarz Czcicieli Słońca. Według dr. Pawła Boreckiego z Katedry Prawa Wyznaniowego Uniwersytetu Warszawskiego ministerstwo mogło zbadać wniosek jedynie pod kątem formalnym, ponieważ jest bezstronne światopoglądowo i o innych sprawach decydować nie może. Dla ciekawych istoty problemu polecam analizę prawną.

Po analizie dokumentów 14.10.2013 zostaje zarejestrowany związek wyznaniowy:
WYZNAWCY SŁOŃCA
Reprezentacja:  Bartosz Wójcikiewicz
Miejsce: Szklarska Poręba żródło MAiC
    Wyznawcy Słońca zawdzięczają swe korzenie Czcicielom Światła, którzy działali na terenie Karkonoszy w Sudetach przed rokiem 1945. Zaliczali się do nich takie znakomitości jak bracia Hauptmann, Wilhelm Boelsche, Hugo Ditrich oraz bardzo wielu innych wspaniałych artystów i nie tylko. Czciciele Światła byli wolnomyślicielami kierującymi się racjonalnym podejście do świata. Wiedzieli że miłość do Natury i życie z Nią w symbiozie jest jedyną formą przetrwania ludzkości. Głosili doktrynę solarną, znaną na naszym globie od 10 000 lat. Wyznawcy Słońca bezpośrednio nawiązują do tej wiary i tradycji. Są jej kontynuatorami w nieco zmodyfikowanej i nowoczesnej formie.

  CELE WYZNAWCÓW SŁOŃCA:

  1) Asymilacja z cyklem solarnym.
  2) Dążenie do życia według praw Natury, zachowanie jej równowagi.
  3) Organizacja działań kulturalnych w postaci zajęć stałych i wystaw.
  4) Działalność edukacyjna.
  5)  Archiwizacja i restauracja zabytków wszystkich kultur.

Zgodnie ze swoją doktryną Wyznawcy Słońca działają także na rzecz ograniczenia wykluczenie społeczne, ubóstwo, bezdomność, demoralizacja oraz przestępczość Vademecum Wyznawców Słońca
Cmentarz, o którym już wspomniałam znajduje się ok. 500 m (na południe) za cmentarzem ewangelickim w Szklarskiej Porębie, ale trzeba albo o nim wiedzieć albo tu zabłądzić. A nawet wtedy łatwo jest go przeoczyć bo żywopłot wyznaczający granice cmentarza bardzo mocno się rozrósł i zapełnił cały teren.  Wiadomo, że nekropolia  istnieje od 1929r.
MAPA

1. Zaparkowaliśmy samochód przy ulicy Matejki i poszliśmy wzdłuż linii kolejowej  


2. Przy okazji w lesie znalazłam kamień (słupek) z dziwnym rytem


3. Tu już stoimy przy terenie cmentarza, po prawej ręce mamy linię kolejową a po lewej dawną nekropolię. Strzałką oznaczyłam obelisk.
Miejsce usytuowania jest dość dziwne, bo linia kolejowa istniała gdy nastąpiły pierwsze pochówki. Z jakiego powodu właśnie tu, przy nasypie ulokowano cmentarz?




4. Cmentarz z zaznaczonymi przeze mnie granicami, ma wymiary ok. 100 na 50 metrów.


5.
 
6.

7.  Pomiędzy drzewami znajduje się trzymetrowy obelisk z wyrytym symbolem kaganka z płonącym płomieniem i inskrypcją w języku niemieckim, 

"Nicht ekle Würmer soll
 mein Leib einst nähren. 
Die reine Flamme nur soll ihn 
verzehren. Ich liebe stets 
die Wärme und das Licht
 Darum verbrennt mich und
 begrabt mich nicht." 

    Niech moje ciało nie będzie pokarmem dla obrzydliwego robactwa. Tylko czysty płomień może je zaszczycić. Ciągle kocham to ciepło i to światło, dlatego spalcie mnie, a nie pogrzebcie.(tłum P. Wiater)


8/9.  Napis jest lepiej widoczny gołym okiem niż poprzez aparat. Na zdjęciach widać tylko pojedyncze litery.

10/11.
 12. Dr Przemysław Wiater uważa, że chowano tu członków karkonoskiej grupy wolnomyślicieli związanej z czcią ognia, bądź słońca. 

 
Jeszcze w latach 60. ubiegłego wieku na cmentarzu było kolumbarium, w którym ustawiono wiele urn z prochami. Niestety mur rozebrano a do naszych czasów dotrwały jedynie pozostałości dwóch nagrobków. Na każdym z nich wykuto symbol urny. Należą one do Marthy Schon i Hermanna Friede, wieloletnich mieszkańców Szklarskiej Poręby. 

13.

14.

Szklarska Poręba Dolna obfituje w niezwykłe nekropolie, w ostatniej chwili postanowiliśmy zatrzymać się przy kościele cmentarnym p.w. Matki Bożej Różańcowej. To niewielki kościółek, ale  jest  pierwszym i zarazem najstarszym kościołem katolickim w mieście. Na wyjątkową uwagę zasługuje  zespół zabytkowych płyt nagrobnych.
 
15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

I na zakończenie:
 

22 maj 2015

Cmentarz ewangelicki w Szklarskiej Porębie


     Szklarska Poręba Dolna widziana przez pryzmat samochodu google. Przyznacie,że nie wygląda zachęcająco. Ponury nastrój potęguje ta ruina po prawej - obecnie spalona i rozwalona. Wspaniała wizytówka zachęcająca niemieckie wycieczki do zwiedzania okolic.
Aby dostać się do cmentarza należy pojechać prosto i  uważać gdyż za zakrętem znajduje się znak zakazujący dalszego wjazdu. W okolicy bez problemu można zaparkować samochód.


https://www.google.pl/maps/@50.8404154,15.5531069,17z

Dawny zbór ewangelicki w Szklarskiej Porębie Dolnej  został przekształcony w kościół p.w. Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny.
 
1.

Od strony zachodniej cmentarz jest ogrodzony nowym murem. W ogóle widać prace porządkowe wokół terenu oraz na samym cmentarzu. 
Gdy przekroczymy bramę całość dzieli się jakby na dwie części, po lewej stronie teren już uprzątnięto natomiast o prawej rosną krzaki i wysoka trawa. Ponieważ teren cmentarza nie jest płaski a opada pod niewielkim kątem można mówić o części górnej i dolnej.
To właśnie w górnej części (południowo-wschodniej) zobaczyłam coś dziwnego (ale o tym później).

2.

Na cmentarzu został pochowany filozof i literat Carl Hauptmann (1858 - 1921), starszego brata laureata literackiej Nagrody Nobla Gerharta Hauptmanna. Carl dokonał korekty literackiej tłumaczenia na język niemiecki powieści Wł.Reymonta "Chłopi". Miało to ogromne znaczenie gdyż członkowie komisji  noblowskiej  korzystali z niemieckiego przekładu i tak Reymont dostał Nobla.
Nagrobek  Hauptmanna znajduje się tuż przy wejściu, po lewej stronie.
Pierwotny pomnik został zaprojektowany  przez wybitnego wrocławskiego architekta prof. Hansa Poelziga  i uroczyście odsłonięty 23.06.1925r. Z czasem został zniszczony przez wandali  i w latach 1982 - 1983 pomnik został poddany rekonstrukcji. Obecnie ustawiony jest koło muzeum – Domu Hauptmannów w Szklarskiej Porębie, a na cmentarzu znajduje się granitowa płyta.

3.


Czytałam, że są plany odnowienia cmentarza w taki sposób aby przenieść płyty w jedną część i stworzyć lapidarium a pozostałej wznowić pochówki. Nie jest to sprawa prosta ani tania toteż pewnie poczekamy wiele lat zanim coś się zmieni.  Szacuje, że odnowa  pochłonie 2,5 mln zł: przeniesienie starych grobów do wspólnego lapidarium, kaplica cmentarna, mur, parking.
 
Nekropolia jest niesamowita pod względem panującego tu klimatu i zróżnicowania nagrobków, znajdziemy tu tablice żołnierzy, mistrzów szklarskich,hutników, lekarzy itp. Trzeba poświęcić chwilę i czytać inskrypcje a odnajdziemy wykonywane zawody: glassmeister, schneidermeister, postagentin, soldat.
 
Początkowo był to cmentarz ewangelicki, choć z upływem czasu miały tutaj też miejsce pochówki innych wyznań.  Pierwsze pochówki  pochodzą z 1886 r. a ostatnie informacje o pochówkach pochodzą z 1946 r.

4. Na początek zdjęcia z części dolnej cmentarza.



 5.

6/7.

8.

9. Kadr charakterystyczny dla cmentarzy ewangelickich, kamienne kolumny w kształcie pni.


10.

11.

12. Dziura po wierceniu. Jako miłośniczka opowieści o Jakubie Wędrowyczu oczyma duszy widzę wychodzące tędy wampiry.


13.

14/15.

16.

17.

18.

19.

20.Kaplica Preusslerów, rodziny, która zbudowała miejscowe huty szkła. W krypcie walają się śmieci  i tylko ten  bluszcz łagodzi wizerunek rozpadającej się ruiny.

21.

22.

23. To już południowa część cmentarza, bardzo zaniedbana.


24. W prawym górnym narożniku, pod murem znajdują się dwa nagrobki rodziny Bölsche. Wilhelm Bölsche (1861 - 1939) należał do jednej z najciekawszych postaci miejscowej kolonii artystów. Pisarz i biolog, popularyzator idei ochrony przyrody,  dziennikarz, krytyk literacki. Wiele jego prac przetłumaczonych zostało na język polski: "Szkice zoologiczne", "Dni stworzenia", "Miłość w przyrodzie" i "O pochodzeniu człowieka". W latach trzydziestych stworzył karkonoskie muzeum
geologiczno-przyrodnicze.


25. Ogrodzenie wchłonięte przez drzewo.


26.

27.

28/29. Dość nietypowy bo drewniany nagrobek. Spoczywają tu: lekarz Wilhelm  Krauss i jego żona Hildegarda. Ona zmarła 11 marca 1945 roku, on trzy dni później.Niedaleko znajdował się podobny nagrobek, zostały po nim jedynie "nóżki".


30.

31.

32. Na końcu południowej części, przy jednym z grobowców znalazłam kilogramy stłuczki szklanej i... przestrzelone puszki. 
Ktoś sobie zrobił strzelnicę.
Na cmentarzu.


33/34.

35.