Stolec (niem. Stolz) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie ząbkowickim, w gminie Ząbkowice Śląskie.
Nazwa pochodzi ona prawdopodobnie od słów: „stół, siedzenie” lub
też „osada, stolica”, co oznacza główne osiedle w okolicy. Nazwa ta przetrwała bez większych zmian wszystkie burze
dziejowe, m.in. powtórną lokację wsi i usuwanie słowiańskich nazw w okresie hitlerowskim – różne jej warianty
zapisywane w dokumentach zawierają zawsze ten sam temat, po czym utrwaliła się w powierzchownie zniemczonym
brzmieniu Stolz. Zawdzięcza to zapewne temu, że choć niemieccy językoznawcy zdawali sobie sprawę ze
słowiańskiej etymologii tej nazwy, to powszechnie kojarzono ją ze słowem „der Stolz” – duma. Po ostatniej wojnie
przyjęto na krótko nazwę Skorolec (od nazwy zamku, którą podaje m.in. XV-wieczna kronika Jana Długosza) i
ostatecznie wrócono do pierwotnej wersji. [1]
Relacja z tej wycieczki powstaje od 6 miesięcy. Pomimo najszczerszych chęci letnie zdjęcia nie oddają tego co chciałabym pokazać. Latem i przy pięknej pogodzie miałam zupełnie inne odczucia niż będąc tu w zimie. Zależało mi na ogólnych ujęciach pałacu (w całości) i trochę żałuję, że je mam. W lecie drzewa i krzaki niczym parawan zasłoniły to co brzydkie. W lecie było romantycznie - w zimie ogólny upadek i bałagan.
Prawdopodobnie w momencie założenia wsi Stolec ówczesny rycerz – zasadźca wybudował niewielki zamek rycerski o nazwie Skorolec. Zamek ten znajdował się na wzgórzu nad wsią, w miejscu ruin obecnego pałacu. Wzmiankowany jest po raz pierwszy w 1316 r. Był otoczony fosą, wałami ziemnymi i murami, zbudowany z kamienia, posiadał dwie wysokie wieże. Zapewne został zniszczony podczas wojen husyckich. Później Burghausowie wybudowali sobie piękny renesansowy dwór obok zamku Po 1729 r. hr. Henryk Kurschwand najpierw wyremontował dwór, a następnie nakazał rozebrać resztki starego zamku. Za panowania L. W. Schlabrendorfa (po 1771 r.) pałac zaczął się walić z powodu obsuwania się gruntu. Dlatego nowy właściciel musiał rozebrać i tę budowlę i w latach 1773-79 zbudował nowy, większy pałac w stylu klasycystycznym. Głównym akcentem jego fasady był ryzalit, zwieńczony tympanonem, wspartym na rzędzie pilastrów. Na budynku pałacowym zamontowano, prawdopodobnie po raz pierwszy na Śląsku, odgromniki. Nowy pałac został w latach 70. XIX w. gruntownie przebudowany w duchu architektury eklektycznej. Dodano mu wówczas dwie boczne wieże i zmieniono kształt dachów. [2]
Mapa
W promieniu kilkuset metrów mamy do zobaczenia:
-ruiny pałacu
-ruiny wieży
-kościół p.w. św. Jana Nepomucena
-kościół p.w. Najświętszej Panny Marii i św. Zuzanny
-dawne założenie parkowe
1.
2.
3.
4.
Jeszcze do niedawna znajdowali się odważni, którzy wchodzili na wieże!
5. Widok od strony oficyny
6.
Skadrowałam zdjęcie tak, aby nie było widać trzepaka z kurnikiem... a po drugiej stronie blaszanego garażu...
7.
8.
9.
10.
Latem przedarłam się przez pole, mur, zasieki i 3 ogródki z fasolką i udało mi się zrobić ot takie zdjęcie.
11.
Na północ od pałacu znajdują się dwie oficyny mieszkalne z XVIII w., a od wsch. okalają dziedziniec obszerne zabudowania gospodarcze z
budynkiem wozowni, do której prowadzi ładny podcieniowy wjazd.
12.
13.
14. Przy pałacu istnieje park, a właściwie dżungla. W tej dżungli usiłowaliśmy odnaleźć
pomniki przyrody.
15.
W najwyższym punkcie parku stoją ruiny belwederu – wieży widokowej połączonej z oranżerią, który służył niegdyś do wypoczynku i oglądania panoram.
16.
17.
18.
W lecie można tylko się domyślać, że za drzewami coś jest.
19.
Obok "belwederu" znajduje się neogotycki kościół p.w. św. Jana Nepomucena z pocz. XX w. Zbudował go hrabia Feliks Chamare-Harbuval (katolik) gdyż stary kościół (św.Zuzanny) był świątynią ewangelicką. Był to kościół prywatny i jeden z nielicznych przypadków gdy z dwóch kościołów(we wsi) to katolicki jest budowlą nowszą.
20.
W tym właśnie kościele znajduje się mały nagrobek dziecka, na którego piersi znajduje się pszczoła. Prawdopodobnie dziecko zmarło po ugryzieniu, niestety na nagrobku nie ma napisów i nie wiadomo kim było dzieciatko.
21.
Po lewej stronie widać gotycki kościół p.w. Najświętszej Panny Marii i św. Zuzanny z końca XIII w.
22.
Został zbudowany w poł. XIII w. W latach 1536-1653 i od 1707 r. był świątynią protestancką. Po II wojnie światowej, aż do 1960 r.kościół nie był używany. Nagrobki na cmentarzu są w ładny sposób ustawione i zadbane, niedawno miała miejsce wycinka drzew na terenie przykościelnym.
23.
24.
25.
26.
27.
28. I taka moja wariacja fotograficzna...